Bu merkez, sahip olduğu bitkisel gen kaynakları zenginliği ile dünya çapında üç, Türkiye'de ise tek olan bir yer. Ancak, hiç kimseye danışılmadan ve fikir alınmadan bu alanlar üzerinde başlatılan inşaat çalışmaları sonucu, 150 dekarlık alan ve üzerindeki yaklaşık 5 bin genetik kaynak bitkisi yok oldu.
İlk inşaat çalışmalarından sonra kamuoyu baskısıyla gen merkezindeki inşaatlar sınırlı tutulmuş gibi göründü.
Yetkililer, bundan sonra gen merkezindeki hiçbir alana dokunulmayacağı konusunda sözler verdi. Ancak, Nisan 2024'te, gen merkezinin diğer alanlarına okul inşaatı planlandığı ve Milli Eğitim Müdürlüğü aracılığıyla ihalelerin yapıldığı ortaya çıktı.
Kazı çalışmaları başladığında ise KSÜ yetkililerinin haberi oldu. Binlerce ağacın yok edilmesi pahasına, üniversiteye danışılmadan, izin alınmadan ve fikir sorulmadan yaklaşık 60 dekarlık alan okul için inşaata açıldı.
Bu yeni inşaat alanında çok önemli bilimsel araştırmalar yapılıyordu. Özellikle sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklı bitkisel materyaller geliştirme üzerine çalışan araştırmacılar, çok kıymetli sonuçlar elde etmişti. Ancak, dünya geleceği için çok değerli bu alan, sorumsuzca inşaata kurban edilmektedir. Yıllardır emek verilerek saflaştırılan genetik materyaller göz ardı edilerek, gen merkezi inşaata çevriliyor.
Üzerinde çok kıymetli genetik kaynaklar bulunan bu alan, okul inşaatı için bile uygun değil. Zaten bu alan, üzerindeki bilimsel materyaller ve bitkilerle bir okul niteliğindedir. Bu alanın korunması ve kollanmasında yetki ve sorumluluk sahibi olan makam sahiplerinin yeterli duyarlılığı göstermediği açık.
Türkiye’de tek olan ve 30 yıllık bilimsel emekle meydana getirilen bu ceviz gen merkezinin bir metresinin bile kaybedilmemesi, bir adet genetik kaynağın bile heba edilmemesi için tüm yetkililerin seferber olması gerekir.
KSÜ ceviz gen merkezine inşaat yapılmaya devam etmektedir. Kalan alandaki bitkiler de potansiyel tehlike altındadır.
Çünkü devam eden inşaat alanları ile kalan bitkilerin sınırları belirgin şekilde ayrılmamıştır. Başta TOKİ olmak üzere tüm yetkililer, kalan bitkilere zarar verilmemesi için inşaat alanları ile bitkisel gen merkezinin kalan alanları arasındaki sınırı koruma altına almalıdır.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Sayın Mehmet Özhaseki, 3 Kasım 2023 tarihinde Kayseri’de "Gen Koruma Projesini en kısa sürede 81 ilimizde yaygınlaştıracağız" demişti.
Tüm yetki ve sorumluluk sahibi makam sahiplerinin bu sözü hatırlamasında fayda var.
Belki 81 ilde bitkisel gen merkezi kurulamaz, ancak 30 yıl emekle kurulan ve Türkiye’de tek olan bu gen merkezi korunabilir. Gen merkezi kurmak zor olabilir, ancak mevcut gen merkezini korumak çok kolaydır.
Bu kolayı neden yapmıyoruz ki?
Bitkisel gen kaynaklarının kurulması ve mevcutların korunması, Türkiye için çok önemli bir hazinedir. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi bünyesinde 30 yıllık emekle kurulan ceviz gen merkezini korumak, bilime olan borcumuzdur.
